Pluksla
voorzaaien kweken en oogsten

Pluksla soorten

Pluksla is een ondersoort van sla (Lactuca sativa) en het zusje van kropsla. De twee zijn nagenoeg hetzelfde met één groot verschil. Pluksla maakt geen stevige krop zoals kropsla wel doet. Bij pluksla oogst je de losse blaadjes, die pluk je steeds. Bij kropsla oogst je de hele krop in één keer, en heb je een stevige krop.

Ook bij pluksla zijn er weer heel veel rassen, net als bij kropsla. Rode, groene en alles wat zich daar dan tussenin begeeft. Eikenbladsla is ook een pluksla, want ook deze maakt geen vaste krop. Je plukt de losse blaadjes ook bij eikenbladsla. De blaadjes hebben een de vorm van een eikenblad, maar wel een lang uitgerekt eikenblad.

Op de foto hierboven zie je een pluksla. Om precies te zijn is dit een eikenbladsla, te herkennen aan de bladeren. Losse blaadjes die je kunt plukken. Op de foto hieronder zie je dan een kropsla. Dit is een botersla. Er zijn veel soorten kropsla maar het soort hieronder heeft grote, ronde en stevige blaadjes. Een mooie, stevige krop.

Ook maakt pluktsla soorten met verschillende blaadjes. Pluksla kan ook krullend zijn of stevige, ronde blaadjes maken. Toch zal je bij pluksla heel vaak zien dat de blaadjes rond gekarteld zijn. Dat is een duidelijk kenmerk, maar sommige soorten kunnen daar dus van afwijken.

Pluksla zaaien en planten

Wanneer kan je pluksla zaaien?
Pluksla zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van april tot augustus. Pluksla zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van januari tot april en van oktober tot november.
Wanneer kan je pluksla planten?
Pluksla planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van februari tot maart en van oktober tot november. Pluksla planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van maart tot september.

Bekijk ook het sla zaaien stappenplan met video

Pluksla is een makkelijke en snelle kiemer. Juist bij lagere temperaturen zo tegen de 10 graden celcius, is sla nog best te kiemen. Al gaat het bij hele lage temperaturen wel een stuk trager. Als je veel zaait doe je dit beter in een zaaitray met grote vakken. Je kunt sla anders ook direct in de grond zaaien.

Pluksla zaaien in potjes of zaaitray

Je kunt pluksla zaaien in potjes of in een zaaitray. Bij grotere aantallen raad ik een zaaitray aan, dan wel een met grotere vakken van 5-6 centimeter. Je kunt pluksla ook in kweekpotjes zaaien maar die zijn vaak iets te groot. Niet dat het slecht is voor je plantjes, maar dan duurt het zo lang voor ze het hele potje door zijn geworteld.

Vul een zaaitray met fijne zaaigrond of gefilterde aarde. Druk dit goed aan en strooi daar wat zaadjes overheen. Zo'n 2-3 zaadjes per vakje is meer dan genoeg. Je dekt de zaden met een heel dun laagje zaaigrond of fijn zand af. Gebruik niet te veel want sla is een lichtkiemer.

Bij opkomst haal je wat kiemplantjes weg en houd je er één per vakje over. Houd de zaaigrond goed vochtig tijdens en ook na het kiemen. Je kweekt de plantjes op tot je de worteltjes aan de onderkant ziet. Ze komen dan door de gaatjes in de vakken naar buiten groeien. Dan kan je de plantjes eruit halen en uitplanten.

Mocht je binnenshuis voorzaaien, kies dan een lichte vensterbank. De kiemplantjes van sla hebben veel licht nodig. Ze rekken heel snel uit en worden dan erg lang en slap. Onderschat dit niet, je plantjes worden zo een stuk zwakker!

Je kunt pluksla eventueel zelfs in een grote zaaibak zaaien en later verspenen. Bij sla is dit best te doen. Wees bij het verspenen (overzetten in eigen potjes) wel voorzichtig dat je de worteltjes niet beschadigd.

Pluksla in de vollegrond zaaien

Direct op de bestemde plek zaaien heeft eigenlijk nooit mijn voorkeur. Je hebt veel te weinig controle over je plantjes. Bij sommige plantjes is het niet anders maar kropsla kan je goed voorzaaien. Dit raad ik dus ook sterk aan om te doen. In de vollegrond schuilt het gevaar van muizen, vogels en slakken die je zaailingen en zaadjes pikken.

Sla in de vollegrond verdwijnt vaak na het kiemen. Wil je toch zaaien in de vollegrond, zet dan potjes over de kiemplantjes heen. Haal de bodem uit de potjes en zet deze omgekeerd over je zaailingen. Zo kunnen de meeste beestjes daar niet bij komen. Zo ziet dat er dan uit:

Maak de grond mooi los met een hark. Maak vervolgens met de hark wat geultjes om in te zaaien, en strooi daar de zaden in uit. Vervolgens kan je direct water geven waardoor de geultjes een beetje dicht stromen. Je hoeft de zaden bijna niet af te dekken.

Na opkomst kan je de jonge plantjes iets uitdunnen. Je haalt er weg tot er genoeg ruimte tussen de plantjes zit. Daarna zet je het omgekeerde potje erop zoals hierboven te zien is op de foto van het potje. Je kunt de zaadjes ook per groepje zaaien in plaats van in geultjes. Dan kan je het potje direct over het groepje gezaaide zaadjes zetten.

Per vierkante meter kan je ongeveer 9 tot 13 pluksla planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 3 tot 5 pluksla planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Pluksla standplaats en verzorgen

Het is een makkelijk plantje om te kweken. Ook erg leuk om samen met de kinderen te doen! Pluksla heeft net als kropsla weinig verzorging nodig. Ik raad bemesten zeker aan maar vereist is het meestal niet. Het kan wel meer opleveren. Genoeg water geven is wel belangrijk.

Pluksla kweken lukt altijd beter op een zonnig plekje. Net als het zaaien, want bij te weinig licht krijg je uitgerekte en slappe plantjes. De behoefte aan licht is groot. Ook pluksla kan je gebruiken voor een winterteelt in kweekkas, om straks in het voorjaar te kunnen oogsten. Gedurende de winter groeit sla traag maar vroeg in het jaar groeit sla weer verder.

Je kunt pluksla goed in balkonbakken kweken. Misschien zelfs nog beter dan kropsla. Dit hebben we zelf ook vaak gedaan, toen we nog geen tuin hadden en alleen een balkon. Eikenbladsla ging daar uitstekend.

Pluksla is een éénjarige plant, niet wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 5℃.

Pluksla combinatieteelt en wisselteelt

Pluksla
Voor het kweken van pluksla zou je wisselteelt kunnen gebruiken. Pluksla is een bladgewas. De ideale voorteelt is een koolgewas en de ideale nateelt is een vruchtgewas volgens het wisselteelt schema.

Pluksla goede buren
Pluksla kweken kan goed samen met aardappel, aardbei, asperge, biet, dille, doperwt kapucijners, kervel, komkommer, linzen, peul pronkboon, radijs, rammenas, slaboon, uien wortel, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Pluksla slechte buren
Pluksla kweken gaat liever niet samen met aardpeer, tomaat, tuinboon, venkel, zonnebloem, als je gebruik maakt van combinatieteelt.

Pluksla water geven

Vergeet nooit om pluksla water te geven. Zeker in potten en bakken, maar al helemaal in droge periodes zoals de warme zomermaanden. Wanneer de grond opdroogt gaat je plantje bijna direct slap hangen. Pluksla kan daar slecht tegen. Droogte remt of stopt de groei dan ook.

Geef natuurlijk ook niet zo veel water dat de grond drijfnat is. Houd het gewoon goed in de gaten. Voel regelmatig met een vinger, ook onder het oppervlak, of de grond nog vochtig is. Geef water als de grond droog begint aan te voelen.

Pluksla grondsoort en bodem

Zorg in elk geval voor een grond die wat vochthoudend is. In potten en bakken kan je bijvoorbeeld vermiculiet toevoegen aan de potgrond. Zo blijft de grond langer vochtig. Een vochthoudende grond is dus belangrijk. Verder heeft pluksla maar heel weinig eisen wat de grond betreft. In principe groeit pluksla nagenoeg overal wel. Zelfs op kleigrond.

pH

Pluksla tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Pluksla bemesten

Pluksla kweek je in de wisselteelt bij de bladgewassen. Dit is niet zonder reden. Zelf raad ik altijd sterk aan om kropsla een stikstofrijke mest te geven. Bladgewassen hebben veel baat bij stikstof. Het bevordert de aanmaak en groei van het blad. Je krijgt dus vollere, mooiere en grotere planten met meer blad.

Niet alle planten kunnen veel stikstof hebben, maar bij pluksla is dit erg nuttig. Daarnaast heeft sla in principe weinig nodig. Bemesten is ook eigenlijk niet vereist, maar zoals gezegd wel sterk aan te raden. Als je moestuinaarde of potgrond gebruikt welke al is bemest, is dit bij de eerste teelt meestal voldoende.

Pluksla bloei en bestuiven

Wanneer bloeit pluksla? Pluksla bloeit doorgaans van juni tot oktober.

Als je op het verkeerde moment zaait, in de zomermaanden bij warmte en droogte, dan kan pluksla doorschieten. Dat is het maken van een bloeistengel terwijl je dit eigenlijk niet wilt. Het blad wordt stug en verdwijnt zelfs. De pluksla is dan niet meer lekker om te eten. Bloeien wil je dus voorkomen.

Tijdens de zomermaanden schiet pluksla net als alle slasoorten snel door. Door vroeg in het jaar te zaaien kan je dit voorkomen. Ook laat in het jaar zaaien (herfstteelt) voorkomt het doorschieten van pluksla. Voor de zaadteelt is doorschieten juist iets wat je wèl wilt. Je kunt dan bewust in het begin van de zomer gaan zaaien.

Zoals eerder genoemd maakt pluksla geen stevige krop. De blaadjes horen los uit het hart van de plant te groeien. Als je merkt dat jouw pluksla opeens een stevig en compact hart gaat maken, dan weet je dat deze begint met doorschieten. Dat is op de foto hierboven goed te zien. Oogst je plantje direct in één keer, of laat deze staan om te bloeien.

Laat je jouw pluksla staan, dan gaat deze er zo uitzien zoals op de foto hierboven. Uit het hart van de plant groeit een grote stengel, waarlangs ook blaadjes zitten. Vanuit de stengel schieten allemaal bloeiknopjes. Laat ik daar even bij zeggen dat het geen kwaad kan, als je doorgeschoten sla laat staan. Dat is natuurlijk goed voor bestuivende insecten in je moestuin!

Na de bloei laat je de stengels en knopjes opdrogen. Dan kan je later in de zomer de zaden oogsten. Het kan wel even duren voor ze helemaal bruin en verdroogd zijn. Het is wel belangrijk om hier dan op te wachten, zodat de zaden goed levensvatbaar zijn.

Pluksla maakt tweeslachtige bloemetjes. Ook pluksla is dus goed zelfbestuivend, net als het broertje kropsla. Ook kruizen slasoorten makkelijk met elkaar. Staan er verschillende soorten bij elkaar dan krijg je misschien een kruising tussen deze soorten. Sla wordt onder andere door de wind en door insecten bestoven.

Wanneer pluksla oogsten

Wanneer kan je pluksla oogsten? Doorgaans doe je dit van april tot december.

Natuurlijk kan je pluksla in één keer oogsten. Je kunt ook steeds blaadjes blijven plukken, zo lang het plantje groeit. Zo kan je er een hele lange tijd van blijven genieten. Als je het plantje in één keer wilt oogsten, pak het dan onder bij de grond vast en trek dit omhoog. Als je de wortel laat zitten is de sla langer houdbaar.

Pluksla gebruiken en bewaren

Sla is bijzonder divers. Pluksla gebruik je in veel verschillende salades. Vaak in combinatie met andere slasoorten zoals diverse soorten kropsla. Ook rucola en spinazie zijn vaak te vinden in combinatie met pluksla zoals eikenbladsla. Je kunt het eten in combinatie met eigerechten, op hamburgers of gezonde broodjes.

Pluksla kiemgroenten

Net als kropsla is ook pluksla in z'n geheel te gebruiken. Je kunt dan ook prima pluksla eten als kiemgroente. Mocht je een plantje hebben dat is doorgeschoten, dan kan je de zaden ook gebruiken om in de winter kiemgroenten te eten. Die kweek je makkelijk op in een potje, gewoon thuis op de keukentafel. Je hebt daar alleen water voor nodig. Pluksla kan je dus goed als kiemgroente eten!

Pluksla houdbaarheid

Verse pluksla -als je steeds wat blaadjes plukt- eet je het liefste direct na het plukken. Pluk dus vooral pas wanneer je het gaat gebruiken. Lang blijft pluksla niet vers. Je knt het tot enkele dagen in de koelkast bewaren. Wil je het langer bewaren dan kan je beter de hele plant met wortel oogsten. Zo blijft de sla langer houdbaar. Vooral als je deze in een glas water zet.

Je kunt pluksla eventueel invriezen, maar heel gebruikelijk is dat niet. Het bevordert de smaak ook niet. Mocht je het zonde vinden om weg te doen of erg veel over hebben, dan kan je het maximaal enkele maanden in de vriezer bewaren. Gebruik de pluksla dan direct uit de vriezer en ontdooi het niet eerst. Natuurlijk is dit minder lekker dan verse pluksla uit de moestuin.

Pluksla ziektes en plagen

Vaak zijn er kleine luisjes te vinden, tussen de blaadjes van pluksla. Omdat pluksla minder compact is, is er minder schuilplek. Bij kropsla vind je ze dus vaker. Toch is ook pluksla vaak slachtoffer van een luizenplaag. Ook slakken komen vaak bij pluksla voor. Ze schuilen onder het plantje, zeker omdat het plantje graag vochtig staat. Slakken eten de blaadjes ook op.

Het beste is om oud en geel geworden blad onderaan het plantje direct te verwijderen. Dit trekt slakken aan, want zij komen af op dood plantenmateriaal. Lees ook alles over slakken bestrijden en slakken voorkomen.

Na het oogsten kan je luizen en beestjes uit je sla verdrijven door de sla eerst goed te wassen. Dompel het blad of de hele plant enige tijd onder in een emmer water. Je kunt zout aan dit water toevoegen voor nog meer effect. De beestjes komen zo boven drijven.

Spoel de blaadjes goed af en droog ze eventueel in een slacentrifuge. Zo wordt jouw pluksla altijd goed schoon.