Luzerne soorten
Wat is luzerne en welke soorten zijn er? Niet iedereen kent luzerne maar de meeste mensen kennen de kiemgroenten van deze plant wel. De kiemen worden gegeten als alfalfa. Ja, alfalfa zijn dus de kiemen van luzerne. Luzerne zelf is ook eetbaar en zit vol gezonde vitamines.
Luzerne is een meerjarige plant maar wordt vaak als éénjarige gehouden. Meestal als voedergewas, maar het kan ook voor consumptie worden gekweekt. In Aziatische landen is luzerne heel bekend, zo wel de gewone plant als alfalfa, als kiemgroente en voor andere toepassingen.
Luzerne wordt ook vaak gebruikt om de onkruiddruk te verlichten. Het wordt dan dicht op elkaar gezaaid en houdt goed onkruid tegen.
Luzerne zaaien en planten
Wanneer kan je luzerne zaaien?
Luzerne zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van maart tot augustus.
Voor consumptie kan je luzerne in het voor- of najaar zaaien. Dit doe je direct in de vollegrond of in potten, bakken, waar je ruimte over hebt. Minder ruimte maakt het plantje kleiner maar dit is voor consumptie lekkerder. Grotere planten worden wat stugger.
Dit plantje heeft een zeer groot wortelstelsel dat vooral in de breedte tot wel vier meter kan strekken. Ondanks dit gegeven zaai je het relatief dicht op elkaar. Met voldoende ruimte worden de planten gemiddeld een halve tot drie kwart van een meter hoog.
Hoe zaai je alfalfa? Als kiemgroente, beter bekend als alfalfa, kan je de zaden het beste in een vochtige glazen pot voor kiemgroenten kweken. Spoel de zaden of kiemen dagelijks goed schoon. Binnen twee weken kan je alfalfa oogsten door de kiemen nog eens om te spoelen en uit de pot te halen.
Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 luzerne planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 luzerne planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Luzerne standplaats en verzorgen
Hoe kweek je luzerne? Luzerne als voedergewas of voor consumptie kan in de vollegrond worden gekweekt. Zet dit plantje dan op een plek in de volle zon of anders in de halfschaduw. Luzerne groeit optimaal bij temperaturen tussen de 18°C en 26°C of zelfs nog iets hoger.
Veel verzorging heeft luzerne niet nodig.
Hoe kweek je alfalfa? Tijdens het kweken van alfalfa is het belangrijk dat de kiemen schoon blijven. Te veel vocht zorgt voor schimmels en ziektes. Te weinig vocht en de kiemen groeien erg slecht. Door dagelijks om te spoelen en uit te laten lekken voorkom je problemen.
Luzerne combinatieteelt en wisselteelt
Luzerne wordt vaak gebruikt om onkruid tegen te gaan, door de planten dicht op elkaar te zaaien.
Luzerne
Voor het kweken van luzerne hoef je geen wisselteelt te gebruiken.
Luzerne goede buren
Luzerne heeft geen nadrukkelijk goede buren.
Luzerne slechte buren
Luzerne heeft geen nadrukkelijk slechte buren.
Luzerne water geven
Hoeveel water heeft luzerne nodig? Luzerne als plant groeit goed op alle soorten grond. De planten zijn redelijk tolerant voor zo wel zware regen als extreme droogte. Optimaal groeit luzerne als de bodem licht vochtig blijft, maar dit is meer een voorkeur en zeker geen vereiste.
Hoeveel water heeft alfalfa nodig? Alfalfa spoel je goed schoon. Vocht dat achterblijft wordt door de kiemen opgenomen. Laat de kiemen goed uitlekken zodat er niet te veel vocht blijft zitten. Zo voorkom je schimmels. Het is dan ook belangrijk om dit dagelijks te herhalen tot de oogst.
Luzerne grondsoort en bodem
Welke grond heeft luzerne nodig? Luzerne heeft slechts één belangrijke vereiste, een voedzame bodem. Bij te weinig voedingsstoffen groeit luzerne ronduit slecht. Verder stelt luzerne weinig eisen. Je kunt het op kleigrond of zandgrond kweken en de aangegeven zuurtegraad is een lichte voorkeur.
Alfalfa heeft overigens geen grond nodig, de kiemen groeien op enkel water. Je kunt alfalfa ook in een dun laagje fijn zand of gefilterde aarde kweken. Je kunt bacteriën en schimmels in zaaigrond doden door de zaaigrond eerst in de oven te verhitten, bij ongeveer 200°C voor 15 minuten.
Luzerne tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?
Luzerne bemesten
Moet je luzerne bemesten? Het hebben van een voedzame bodem is niet alleen nodig, het is vereist. Het is dan ook verstandig om extra bij te bemesten. Met meer stikstof kweek je planten met meer en groter blad. Je kunt anderzijds ook een kaliumrijke voeding gebruiken voor andere doeleinden.
Voor het bemesten van luzerne adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 0-0-0 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?
Luzerne bloei en bestuiven
Wanneer bloeit luzerne? Luzerne bloeit doorgaans van juni tot september.
Moet je luzerne bestuiven? Luzerne maakt prachtige, tweeslachtige bloemen en is goed zelfbestuivend. De bestuiving wordt door insecten gedaan. Na de bloei kunnen de zaden worden geoogst om daar kiemen (alfalfa) mee te kweken. Of om het gewas opnieuw te zaaien natuurlijk.
Wanneer luzerne oogsten
Wanneer kan je luzerne oogsten? Doorgaans doe je dit van juni tot oktober.
Hoe oogst je luzerne? Gedurende de hele teelt kan je het blad van de plant plukken. Ook de stelen en bloemen zijn eetbaar. De bloemen worden geplukt vanaf de maand juni. Dat is het moment dat de planten beginnen te bloeien. Je kunt luzerne ook afmaaien en het maaisel als groenbemester gebruiken.
Alfalfa oogst je door de kiemen uit de glazen kweekpot, kweekbak of laagje (zaai- en stek)grond te halen. Spoel de kiemgroenten vervolgens nog een laatste keer en laat deze hierna goed uitlekken. Je kiemgroenten zijn direct klaar om te worden gebruikt in de keuken en hoeven niet eerst worden verhit.
Luzerne gebruiken en bewaren
Hoe gebruik je luzerne? De kiemen van luzerne, beter bekend als alfalfa, gebruik je op een broodje gezond, broodje met smeerkaas, door salades en andere (vaak koude) gerechten. Alfalfa is breed te gebruiken en je kunt het zonder problemen rauw eten.
De planten kunnen worden gebruikt voor het blad en de bloemen. Van luzerne wordt thee gemaakt en het wordt gebruikt in voedingssuplementen. Luzerne en ook alfalfa zijn rijk aan vitamine A, B, D, E en K en vele mineralen. Het smaakt goed bij hartige en bij zoete gerechten (vooral de bloemen).
In Aziatische landen wordt luzerne regelmatig in salades gebruikt. Het meest bekend van het gebruik zijn dan de luzernestelen, de stelen van de plant.
Luzerne kiemgroenten
Waar komt alfalfa vandaan? Alfalfa is de Nederlandse naam voor de kiemen van luzerne. De kiemen van luzerne, alfalfa, is een supergezonde kiemgroente en bovendien ook lekker en veelzijdig. Alfalfa is wereldwijd bekend en kan binnen enkele weken worden geoogst.
Luzerne houdbaarheid
Hoelang is luzerne houdbaar? Luzerne blad en bloemen zijn hooguit één tot twee dagen houdbaar. Het beste is om ze direct te oogsten voor je ze gaat gebruiken. Je kunt delen van de plant ook drogen voor gebruik als thee. In dit geval kan je de gedroogde en versnipperde delen tot een jaar bewaren.
Hoelang is alfalfa houdbaar? Verse alfalfa is maximaal enkele dagen tot bij uitzondering een week houdbaar, mits gekoeld en in een afgesloten pot of bakje. Oogst bij voorkeur pas op het moment dat je het daadwerkelijk gaat gebruiken. Bedorven kiemgroenten direct op de composthoop en niet meer gebruiken.
Luzerne snoeien
Moet je luzerne snoeien? Snoeien is niet nodig. Wel worden de planten voor de teelt als veevoer regelmatig afgemaaid. Wanneer de eerste bloemen open staan wordt luzerne afgemaaid, meestal vanaf juni. Bij het laat zaaien is maaien niet nodig. De maai is bedoeld om luzerne als veevoer te gebruiken. De planten zelf groeien weer verder.
Snoeien is niet nodig voor de teelt voor consumptie, bijvoorbeeld om het blad en de bloemen te gebruiken.
Luzerne ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij luzerne of alfalfa? Kiemgroenten zijn in principe niet vatbaar voor ziektes en plagen. Wel kan er schimmel ontstaan wanneer de kiemgroenten te vochtig worden gehouden. Om dit te voorkomen kan je deze na iedere spoelbeurt het beste eerst goed uit laten lekken. Ruik altijd goed aan de kiemen om te bepalen of deze nog goed zijn.
Luzerne is als plant weinig vatbaar voor ziektes en plagen. Wel is de plant zelf-toxisch. Dat betekend dat de plant giftig is voor zichzelf. Je kunt luzerne daarom niet zaaien tussen andere (grotere) luzerneplanten. Luzerne wordt vaak gebruikt om onkruid tegen te gaan. De planten zijn een goede bodembedekker voor braakliggende grond.
