Passievrucht
kweken en oogsten

Passievrucht soorten

Bijna iedereen kent de prachtige passiebloem. Zelfs in ons klimaat kan je de passiflora tot bloei krijgen. De bloemen zijn schitterend. Niet iedereen weet dat de passiflora (Passiflora) ook de bekende passievruchten maakt. Of ja, als je er niet zo mee bezig bent dan weet je het natuurlijk niet. Wij hebben het inmiddels al eens geprobeerd.

De passiebloem heet eigenlijk passiflora. De passievrucht wordt ook wel markieza of markoesa genoemd. Vooral in warmere gebieden komt de passiflora vaker voor, zoals in Mediterrane landen. Je kunt de passiflora ook hier opkweken maar deze heeft dan bijzondere verzorging en extra aandacht nodig. Er zijn heel veel soorten van de passiflora. Ze maken allemaal prachtige bloemen met net iets andere kleuren.

De bekendste passiflora-soorten zijn de blauwe passiebloem (Passiflora caerulea) en de Edulis-variëteit (Passiflora edulis). Het tweede soort bestaat dan weer uit twee bekende ondersoorten. Het ene soort heeft de donkerpaarse vruchten (Passiflora edulis f. edulis) die we allemaal kennen. Het andere soort maakt iets grotere, geelkleurige vruchten (Passiflora edulis f. flavicarpa) die bovendien heerlijk zoet smaakt.

Er zijn echter nog veel meer soorten in allerlei kleuren. Een passievrucht die het hier goed doet is de oranje variant. Deze maakt oranjegele vruchten die heerlijk zoet smaken. De passiebloemen of passievruchten (passiflora) komen uit de naar zichzelf vernoemde familie, de passiebloemfamilie (Passifloracaea).

Dit zijn de diverse soorten passievrucht, passiebloem of passiflora zoals we die ook noemen:

• Blauwe passiebloem - Passiflora caerulea
  Dit soort wordt het meest gekweekt voor de sier, maar produceert soms ook eetbare vruchten. De blauwe passiebloem wordt vaak als kamerplant of tuinplant gehouden. Buiten in de tuin vaak voor één jaar, of door vorstvrij te overwinteren meerdere jaren.
• Braziliaanse passiebloem - Passiflora alata
  Oorspronkelijk afkomstig uit Brazilië en maakt rode bloembladeren met paars-witte meeldraden.
• Consumptie passiebloem - Passiflora edulis
  Dit soort wordt het meest professioneel gekweekt voor consumptie. Er zijn twee ondersoorten met donkerpaarse vruchten (Passiflora edulis f. edulis) en met grotere, geelgekleurde vruchten (Passiflora edulis f. flavicarpa) die veel zoeter smaken.
• Geelbloeiende passiebloem - Passiflora citrina
  Als een van de weinige maakt dit soort volledig geelgekleurde passiebloemen. De passiebloemen vormen een soort kokertje met uitstaande bloemblaadjes aan het uiteinde, waaruit ook de stampers en meeldraden groeien.
• Gevlekte passiebloem - Passiflora coriacea
  Gevlekte passiebloem is geen officiële naam, maar ik heb deze zo gezet om de onderscheiding duidelijk te maken. Dit soort maakt donkergroen blad waarop vaak lichtgroene vlekken ontstaan. Het blad voelt leerachtig.
• Tweebloemige passiebloem - Passiflora biflora
  Afkomstig uit Mexico. Dit soort kan zelfs in Nederland en België op de vensterbank worden gekweekt. Ook daar groeit dit soort vaak erg goed. Het blad wijkt af van andere soorten en bestaat uit twee aan elkaar gegroeide delen.
• Passiflora aurantia
  Dit soort maakt bloemen die niet volledig opengaan, in tegenstelling tot andere pasisflora-soorten. Ook blijven de bloemen (gedeeltelijk) open voor een langere tijd. Normale passiebloemen openen zich een dag en dit soort blijft 3-4 dagen deels openstaan.
• Passiflora edmundoi
  Soort met opvallende, hangende en knalrode bloemen en onbehaarde stengels.
• Passiflora foetida
  
• Passiflora gibertii
  
• Passiflora herbertiana
  
• Passiflora incarnata
  
• Passiflora jorullensis
  
• Passiflora kermesina
  
• Passiflora laurifolia
  
• Passiflora ligularis
  
• Passiflora lindeniana
  
• Passiflora loefgrenii
  
• Passiflora lutea
  
• Passiflora morifolia
  
• Passiflora murucuja
  
• Passiflora organensis
  
• Passiflora picturata
  
• Passiflora punctata
  
• Passiflora quadrangularis
  
• Passiflora racemosa
  
• Passiflora rubra
  
• Passiflora serratifolia
  
• Passiflora suberosa
  
• Passiflora subpeltata
  
• Passiflora tarminiana
  
• Passiflora tulae
  
• Passiflora vitifolia
  
• Passiflora xishuangbannaensis
  
• Passiflora yocatanensis
  

Passievrucht zaaien en planten

Wanneer kan je passievrucht zaaien?
Passievrucht zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juli. Passievrucht zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van januari tot oktober.
Wanneer kan je passievrucht planten?
Passievrucht planten of uitplanten op de bestemde plek kan in de kweekkas van april tot november. Passievrucht planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot september.

Je kunt bijna het gehele jaar door de passiebloem zaaien. Dit doe je gewoon binnenshuis op de vensterbank. Hier kun je de plantjes ook opkweken. Als het warm genoeg is na half mei, kunnen ze ook buiten op een warme en zonnige plek of in een kweekkas verder worden opgekweekt. Passievruchten kweken heeft wat geduld nodig.

Opkweken doen we altijd eerst in een kweekpot. Je kunt de passiebloem zaaien in kweekpotjes en later uitplanten, maar je kunt ook direct in een grotere pot beginnen. Belangrijk is dat het warm genoeg is, bij minimaal 20 graden celcius. In de winter zaaien is daarom soms lastiger als de verwarming niet aanstaat en het kouder is in huis.

Passiebloem zaaien (vensterbank)

Te beginnen met het zaaien: Vul wat kweekpotjes of grotere potten zoals rozenpotten, met zaaigrond of aarde. Druk dit aan en vul de potten tot de rand. Strooi in iedere pot ongeveer 3 à 4 zaden. Zo weet je zeker dat in elke kweekpot iets opkomt straks. Dek de zaden af met een laagje zaaigrond van hooguit een centimeter.

Geef de eerste keer genoeg water en houd daarna licht vochtig. Na opkomst kan je de sterkste zaailingen overhouden, steeds één zaailing per kweekpot. Deze kweek je verder op tot ze groot genoeg zijn om uit te planten.

Passiflora planten na het zaaien (buiten/kas)

Natuurlijk kan je een passiflora, passievrucht of passiebloem planten in de vollegrond. Dat werkt het eerste jaar wel maar daarna komt de winter. De passiflora is helaas niet goed winterhard. De ene keer overleeft deze de winter wel, maar de andere keer niet. Vorst is eigenlijk altijd gevaarlijk. De passiflora planten we zelf daarom juist NIET in de vollegrond.

Het beste kan je de passiebloem planten in een grote pot of kuip. Wel een die je nog kunt verplaatsen, zodat je de plant 's winters binnen kunt houden. Door de plant elk jaar vorstvrij te overwinteren groeit deze elk voorjaar opnieuw verder. Op die manier krijgt je plant geen schokken van de winter en sterft deze ook niet van de kou.

Mocht je de passiflora wel buiten willen planten in de vollegrond, dan sterft deze meestal slechts bovengronds af. De kans is echter groot dat de wortels ook afsterven en dan komt de passiebloem niet meer opnieuw op. Zonde! Gebruik liever gewoon een grote pot of kuip. De passieflora kan ook het hele jaar op een zonnige vensterbank groeien maar dit is niet ideaal.

Per vierkante meter kan je ongeveer 1 tot 3 passievrucht planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 1 tot 2 passievrucht planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.

Passievrucht standplaats en verzorgen

De passiebloem, passiflora of passievrucht is niet makkelijk. Je kunt zelf passievruchten kweken als je de plant goed verzorgt. De passiflora is een meerjarige plant. Vorstvrij overwinteren vanaf de late herfst en steeds buiten in de vollezon zetten na half mei.

Zorg in elk geval dat de passievrucht iets heeft om langs te klimmen. Het is namelijk een klimplant en deze maakt ranken die zich ergens omheen wikkelen. Ideaal is als de plant in een grote kuip staat, om daar dan een trellis bij te plaatsen.

Houd er wel rekening mee dat de plant 5 meter hoog kan klimmen, maar meestal een meter of 3 hoog wordt. Dus heeft de plant ook iets nodig om verder te kunnen klimmen. In het najaar kan je delen losknippen om de plant binnenshuis te overwinteren. In het voorjaar snoei je de plant voor een groot deel weer terug.

Het beste zet je de passiflora in een pot of grote kuip zodat deze makkelijk te verplaatsen is. Jaarlijks snoei je de plant ook een stuk terug. Het is sterk aan te raden om de passiflora in een kweekkas te zetten. Daar is het warmer en groeit de plant veel beter. Vergeet dan niet regelmatig water te geven in de pot of kuip.

Ook als je niet direct passievruchten krijgt kan je genieten van een prachtige bloei in de zomer. In de late zomer kan je dan eventueel ook vruchten verwachten. Tijdens de bloei is bestuiven met de hand meestal nodig.

Passievrucht is een meerjarige plant, wintergroen en blijft in leven zo lang de temperatuur hoger is dan 2℃.

Passievrucht combinatieteelt en wisselteelt

Passievrucht
Voor het kweken van passievrucht hoef je geen wisselteelt te gebruiken.

Passievrucht goede buren
Passievrucht heeft geen nadrukkelijk goede buren.

Passievrucht slechte buren
Passievrucht heeft geen nadrukkelijk slechte buren.

Passievrucht water geven

Geef de passiflora regelmatig water. Niet te veel, maar zorg dat de grond niet volledig opdroogt. Dit kan voor een dagje geen kwaad maar liever vermijd je ook korte termijn droogte. Geef in de zomer iets vaker water. Geef ook vaker water als de passiflora of passievrucht in pot of kuip staat. De grond droogt in potten en bakken sneller op, helemaal in de vollezon.

Passievrucht grondsoort en bodem

Je kunt het beste passievruchten kweken op een voedzame bodem. De voorkeur gaat naar een niet te stevige grond, dus vermijd kleigrond. Ook is het belangrijk dat de grond licht vochthoudend is. Zandgrond is dus ook af te raden. Ideaal is een humusrijke bodem met veel compost en organisch materiaal.

Het beste is om een vrij neutrale grondsoort te gebruiken, wat betreft de zuurtegraad. Neutraal wil zeggen ergens rond de 7 pH, niet te zuur en niet te alkalisch. Vergeet daarnaast niet af en toe te bemesten.

pH

Passievrucht tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?

Passievrucht bemesten

De passiflora of passiebloem kweken we op een voedzame grond. De passievrucht plant heeft geen sterke bemesting nodig maar kan ook niet zonder. Omdat we het liefst passievruchten kweken op een bodem met neutrale zuurtegraad; Strooi kalk op zure grond en strooi tuinturf alleen op zeer alkalische bodems. Dit laatste komt zelden voor maar kan op zanderige grond een probleem zijn.

Passiflora bemesten we een gebalanceerde maar middelsterke bemesting. Ideaal is dan in het eerste jaar meer stikstof voor bladgroei. Vanaf het tweede of derde jaar voor de bloei meer fosfaat. Fosfaat bevordert de aanmaak en versterkt de bloemknoppen (en bladknoppen). Geef in ieder geval elk jaar ook extra kalium, in het eerste jaar maar ook daarna nog.

Passievrucht bloei en bestuiven

Wanneer bloeit passievrucht? Passievrucht bloeit doorgaans van juni tot september.

Bestuiving van de passiebloem is een uitdaging. Dit doen we eigenlijk altijd met de hand, voor de zekerheid. Hieronder lees je er meer over.

Doorgaans wordt de passiflora bestoven door de kolibrie. Een piepklein vogeltje dat je hier niet zult zien. Ook vleermuizen bestuiven vaak de passiflora tijdens de bloei. De passiflora kiest hiervoor geschikte momenten. Althans, dat doet de passiflora waar zij inheems is. Wanneer kolibries en vleermuizen het meest actief zijn, gaan de bloemen openstaan.

Daarnaast kàn de passiebloem worden bestoven door insecten zoals bijtjes en hommeltjes. Dat is echter heel onzeker. Wil je absoluut zeker zijn dat de bestuiving goed gaat, dan doe je dit zelf met de hand. Kolibries komen bij ons namelijk helemaal niet voor. Met heel veel geluk kom je hooguit een kolibrievlinder tegen. Wel kan je op sommige plekken vleermuizen het werk (deels) laten doen.

Door meer biodiversiteit te creëren met waardplanten, kan je zorgen voor meer insecten. Dit bevordert altijd de bestuiving van de passiebloem. Voor de meeste zekerheid doe je dit echter nog steeds met de hand.

Passiebloem bestuiven met de hand

Meestal is het nodig om de passiflora of passiebloem zelf met de hand te bestuiven. Dit doe je door een wattenstaafje of kwast te gebruiken. Hiermee ga je langs de meeldraden en daarna langs de stampers (in die volgorde). Het stuifmeel wordt op die manier goed overgebracht.

De meeldraden of eigenlijk helmknoppen (zoals deze worden genoemd bij de passiflora), zijn de grote uitstekende knobbels boven de bloem. Meestal zitten er een stuk of 4 aan de bloem. Hier ga je langs met een kwast of wattenstaafje. Daarna ga je langs de (meestal paarse of rode) stampers. Deze staan aan het uiteinde van de bloem, meestal omhoog gericht.

Het beste gebruik je steeds een nieuwe bloem voor stuifmeel. Je kunt een bloem beperkt bestuiven met stuifmeel van één setje helmknoppen.

Wanneer passievrucht oogsten

Wanneer kan je passievrucht oogsten? Doorgaans doe je dit van augustus tot oktober.

Als je geluk hebt is je passiflora gaan bloeien, goed bestoven (eventueel met de hand) en zijn er vruchtjes ontstaan. De passievruchten moeten eerst goed rijpen. Dit doen ze in de zomer, direct na de bloei. In de late zomer tot vroege herfst zijn de passievruchten rijp. Je kunt passievruchten pas oogsten als ze hun uiteindelijke kleur hebben èn makkelijk losalten.

De passievruchten krijgen hun uiteindelijke kleur afhankelijk van het soort. De bekendere soorten worden donkerpaars tot bijna zwart van kleur. Andere bekende soorten worden groter en geelgekleurd. De vruchten moeten dan echt eerst volledig donkerpaars of volledig geel zijn. Eerder zijn ze echt nog niet rijp.

Met de komst van de herfst gebeurt het vaak dat de vruchten niet goed rijpen. In dit geval helpt het enorm om een kweekkas te hebben. Hier blijft het langer warm en blijft de temperatuur ook hoger dan buiten. Als de zon even schijnt rijpen de vruchten in een kweekkas sneller, beter en vergroot je de kans op heerlijke en rijpe passievruchten.

Passievrucht gebruiken en bewaren

De passievrucht wordt vaak als tussendoortje gegeten. Je snijdt de vrucht door de helft en lepelt het vruchtvlees met pitjes eruit. De pitjes zijn ook eetbaar. Je kunt de pitjes ook opdrogen om opnieuw te zaaien. Passievruchten worden soms ook gebruikt om een heerlijk zoet sap te maken, als je daar de juiste middelen voor hebt. Voor sap gebruikt men vaak de donkerpaarse passievruchten.

Passievrucht houdbaarheid

Rijpe en vers geplukte passievruchten blijven enkele weken goed op de fruitschaal. Als de vruchten rimpelig beginnen te worden dan moet je ze snel opeten. Laat je ze langer liggen dan worden ze ook erg droog en heel zuur. Laat je ze dan nog langer liggen dan gaan ze van binnen ook schimmelen. Een verse passievrucht blijft altijd het lekkerste.

Passievrucht snoeien

Wanneer kan je passievrucht snoeien? Doorgaans doe je dit van april tot mei.

Elk jaar snoeien we de passiflora een stuk terug. Vooral zijscheuten snoeien we terug en ook in de hoogte mag er vaak wat vanaf. Dit doen we in het voorjaar. De kans op permanente schade is in de winter te groot. Niet alleen buiten door eventuele vorst, ook binnen door de rustperiode. In de winter bij minder licht groeit de passiflora altijd minder of staat deze volledig stil.