Bruine boon soorten
Welke soorten bonen zijn er? De bruine boon is een ondersoort van de slaboon. Dat wil zeggen dat het in principe dezelfde plant is. Bruine bonen zijn eigenlijk altijd stambonen (lage slabonen of laagblijvende bonen). De bruine boon ziet er qua vorm wel iets anders uit dan de andere slabonen. Bruine bonen zijn iets breder en zeker in het begin iets platter. Het grootste verschil met de slaboon zit in het moment waarop je oogst.
De slaboon, Phaseolus vulgaris, is er in heel veel verschillende soorten. De belangrijkste verschillen zijn of het stokbonen of stambonen zijn. Stokbonen, ook wel stokslabonen, zijn klimmende bonen. Ze draaien zich om een stok, paal of draad heen. Stambonen -ook wel lage slabonen- klimmen niet en hebben geen ondersteuning nodig. De opbrengst is bij klimmende slabonen of stokslabonen vaak groter dan bij (laagblijvende) stambonen.
Ook de spekboon of stokspekboon is een ondersoort van de slaboon. Dit soort maakt vlezigere bonen, ze zijn dikker en voller. De stokspekboon is er net als de gewone slaboon ook nog in diverse kleuren. De meeste slabonen zijn groen, maar je ziet ook wel eens paarse stokspekbonen of gele stamslabonen. Het gele soort smaakt overigens wat romiger en zachter. Ze worden daarom ook wel boterboon genoemd.
Een grappig feitje over de paarse stokspekboon: Deze wordt tijdens het koken donkergroen van kleur. Er zijn manieren -bijvoorbeeld door ze kort te stomen- om de paarse kleur enigszins te behouden. Meestal lukt dit echter niet. Omdat de paarse stokspekboon van kleur veranderd wordt deze ook wel toverboon genoemd.
Bruine boon zaaien en planten
Wanneer kan je bruine boon zaaien?
Bruine boon zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan direct buiten van mei tot juni.
Bruine boon zaaien of voorzaaien/voorkiemen kan onder glas van april tot mei.
Wanneer kan je bruine boon planten?
Bruine boon planten of uitplanten op de bestemde plek kan buiten van mei tot juli.
Mocht je binnenshuis willen voorzaaien, dan doe je dit bij voorkeur in afzonderlijke potjes. Bonen maken in korte tijd een vrij groot wortelstelsel. Zaai je boontjes bij elkaar in één grote bak, dan raken de wortels verstrikt en kan je ze moeilijk verspenen zonder ze stuk te trekken. Na half mei kan je voorgezaaide bruine bonen uitplanten.
Per vierkante meter kan je ongeveer 56 tot 77 bruine boon planten laten groeien in de volle grond. In rijen kan je ongeveer 8 tot 12 bruine boon planten per strekkende meter laten groeien in de volle grond.
Bruine boon standplaats en verzorgen
Hoe kweek je bruine bonen? De bruine boon is een soort slaboon en heeft ongeveer dezelfde verzorging nodig. Een plekje in de volle zon en licht vochtige grond. Bruine bonen zijn bijna altijd lage slabonen (stambonen) en klimmen dus niet. Het grote verschil tussen bruine bonen en andere soorten slabonen is het moment waarop je oogst. Dit is bij bruine bonen een stuk later.
Bruine boon combinatieteelt en wisselteelt
De bruine boon wordt vaak in rijen of per vierkante meter gekweekt.
Bruine boon
Voor het kweken van bruine boon zou je wisselteelt kunnen gebruiken.
Bruine boon is een peulgewas. De ideale voorteelt is een aardappelsoort of wortel- of knolgewas en de ideale nateelt is een koolgewas volgens het wisselteelt schema.
Bruine boon goede buren
Bruine boon kweken kan goed samen met
aardappel,
aardbei,
andijvie,
biet,
bladselderij,
bleekselderij,
bloemkool,
boerenkool,
broccoli,
courgette,
dille,
knolraap,
knolraap,
knolselderij,
kiwano,
komkommer,
kropsla,
maïs,
meloen,
paksoi,
palmkool,
paprika,
peper,
pompoen,
rode kool,
romanesco,
schorseneren,
spruitjes,
tomaat,
tuinboon,
veldsla,
witte kool,
wortel,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Bruine boon slechte buren
Bruine boon kweken gaat liever niet samen met
bieslook,
bosui,
doperwt
kapucijners,
knoflook,
peul
prei,
stengelui,
venkel,
als je gebruik maakt van combinatieteelt.
Bruine boon water geven
Hoeveel water geef je bruine bonen? Bruine bonen staan niet graag op een natte grond. Draai de kraan dus nog maar even dicht. Alleen tijdens de warme en droge zomermaanden mag je bonen wat extra water geven. Of natuurlijk als de grond al eerder volledig is opgedroogd.
Bruine boon grondsoort en bodem
Welke grondsoort voor bruine bonen? Bruine bonen kweken lukt op vrijwel iedere grondsoort. Bonen zijn over het algemeen niet zo veeleisend. De bodem hoeft ook niet erg voedzaam te zijn, zo lang deze maar goed doorlaatbaar is. Overtollig water moet makkelijk weg kunnen stromen. Voeg compost en op dikke grondsoorten ook brekerzand toe om de structuur te verbeteren. Bruine bonen kweken doe je liever niet op een te zure grond.
pH
Bruine boon tolereert bodems waarvan de pH-waarde tussen deze twee waarden in ligt. Links is zuur en rechts is basisch. Lees ook: Wat is pH?
Bruine boon bemesten
Moet je bruine bonen bemesten? Dat hoeft niet, maar het mag natuurlijk wel! Er is een reden dat boontjes als laatste in de cirkel van wisselteelt staan. Andere planten hebben de meeste voedingsstoffen dan al uit de bodem gehaald. Boontjes doen het dan nog uitstekend op de armere grond. Je kunt boontjes bemesten als de bodem wel heel erg arm is geworden.
Bruine bonen hebben veel baat bij een gebalanceerde meststof met weinig stikstof. Bruine bonen en andere slaboon-soorten maken van nature al erg veel blad. Extra stikstof zal je bruine bonen in een grote bladmassa veranderen, ten koste van de opbrengst. Fosfor daarentegen, draagt bij aan het vormen van (bloem)knoppen en kalium verbetert de weerstand van deze niet-inheemse plant.
Voor het bemesten van bruine boon adviseren we bij benadering de samenstelling stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K) 2-4-4 . Dit is ons advies en geen vereiste. Je kunt zelf mest mengen naar verhouding. Lees ook: Wat is NPK mest?
Bruine boon bloei en bestuiven
Wanneer bloeit bruine boon? Bruine boon bloeit doorgaans van juni tot oktober.
Moet je bruine bonen bestuiven? Ja, maar je hoeft dit niet zelf te doen. De boontjes in de peulvruchten worden pas gevormd als de bloem voldoende is bestoven. Dit wordt door insecten en de wind gedaan. Bruine bonen zijn -net als slabonen- zelfbestuivend en maken tweeslachtige bloemen.
Wanneer bruine boon oogsten
Wanneer kan je bruine boon oogsten? Doorgaans doe je dit van juli tot november.
Bruine bonen kan je het beste aan de plant laten drogen. Als je de bonen te vroeg oogst dan zijn ze namelijk nog helemaal niet bruin maar wit! Laat de boontjes dus liever hangen tot ze geel en verdroogd zijn.
Te vroeg geoogste, niet gedroogde bruine bonen zijn lastig te doppen. Een opgedroogde schil valt makkelijk uit elkaar in twee helften. De bruine boontjes vallen er dan direct uit. Je kunt (iets) te vroeg geoogste bruine bonen ook op de vensterbank of buiten in de zon laten drogen.
Je kunt wachten tot de hele plant geel, dor en droog is. Dan kan je de hele plant in één keer uit de grond halen om boontjes te oogsten. Het voordeel is dat je ze dan allemaal tegelijk krijgt en niet steeds een klein beetje kunt gebruiken.
Bruine boon gebruiken en bewaren
Waarvoor gebruik je bruine bonen? Er zijn veel verschillende gerechten waar je bruine bonen voor kunt gebruiken. Een van de meest bekende is bruine bonen soep. Om soep te maken heb je echter flink wat bruine boontjes nodig. Denk daarbij aan meerdere vierkante meters.
Bruine boon houdbaarheid
Hoe lang zijn bruine bonen houdbaar? De bruine boon wordt pas bruin als deze is opgedroogd. Gedroogde bruine bonen kan je in een afgesloten zak nog ten minste een jaar bewaren. Dit hoef je niet per se in de koeling te doen. Verse bruine bonen zullen vaak vanzelf drogen en bruin kleuren.
Bruine boon ziektes en plagen
Welke ziektes en plagen zijn er bij bruine bonen? Net als andere soorten slabonen zijn ook bruine bonen vatbaar voor een slakkenplaag. De slijmerige diertjes schuilen erg graag tussen het blad. Je ziet dan ook regelmatig gaten in het blad, of blaadjes die volledig zijn opgegeten. Ook boontjes die zich laag bij de grond bevinden, worden vaak (gedeeltelijk) door slakken opgegeten. Je ziet dan bonen hangen waar een hap uit is genomen.
Je kunt slakken voorkomen door te zorgen dat zij nergens kunnen schuilen. De zon is de grootste vijand van de beestjes omdat ze dan zullen uitdrogen. Zorg dat er geen omgekeerde potten in de buurt staan, evenals gaten en kieren waar ze in kunnen schuilen. Slakken zijn nooit volledig te voorkomen.
